Γ1
Οικοδομώντας μια παιδαγωγία των συμμαχιών
Σύντομη περιγραφή
Το έργο BRIDGES στοχεύει στην καταπολέμηση των φυλετικών διακρίσεων και του δομικού ρατσισμού στα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Για να γίνει αυτό, ξεκινά από την ιδέα ότι τυχόν πιθανές λύσεις θα είναι δυνατές μόνο χάρη σε μια σειρά συμμαχιών μεταξύ ανόμοιων οργανισμών. Λαμβάνοντας αυτό το πλαίσιο ως σημείο εκκίνησης, αυτό το εργαστήριο βασίζεται στην εμπειρία της πολιτικής οργάνωσης της ομάδας από τη Βαρκελώνη και προτείνει την ιδέα μιας Παιδαγωγικής της Συμμαχίας ως μέσο για τη διερεύνηση της σημασίας της δημιουργίας συνδέσεων και της άσκησης πολιτικών φροντίδας στα πανεπιστήμια. Για το σκοπό αυτό, οι εργασίες θα πραγματοποιηθούν σε δύο διαφορετικά επίπεδα. Αφενός, κατά την προετοιμασία της δραστηριότητας από τον εκπαιδευτικό, μέσω της δημιουργίας διασυνδέσεων με σχετικούς κοινωνικούς φορείς εκτός του ιδρύματος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης όπου διεξάγεται το μάθημα. Αυτοί οι «σύμμαχοι» θα είναι συμμετέχοντες στις δραστηριότητες που θα λάβουν χώρα στην τάξη — το δεύτερο επίπεδο εργασίας στο εργαστήριο. Αυτό το εργαστήριο, συνιστώμενης διάρκειας 1,5 ώρας για τη διαδικτυακή του εφαρμογή, έχει στόχο να αναλύσει σε μικρές ομάδες ζητήματα σχετικά με τη δημιουργία συμμαχιών ως παιδαγωγικό και μετασχηματιστικό εργαλείο. Θα το κάνουν αυτό μέσω 3 θεματικών ή επιπέδων προβληματισμού.
Το πρώτο επίπεδο («Είμαστε ήδη φτιαγμένοι από συμμαχίες») στοχεύει στον προβληματισμό σχετικά με τη συμμαχία από τη σκοπιά της δικής μας σύνθεσης ως άτομα. Οι συμμαχίες είναι εγγενείς σε εμάς σε όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής μας, απαρτιζόμαστε από αυτές. Αυτό το μέρος βασίζεται στην ευρεία κληρονομιά της φεμινιστικής λογοτεχνίας να θεωρεί τις οντολογίες ως σχεσιακές, προσπαθώντας να κάνει ορατά τα δίκτυα, τις αλληλεξαρτήσεις και το έργο φροντίδας που μας επιτρέπει να υπάρχουμε, να αναπτύσσουμε μια ιδέα ή να ενεργούμε πολιτικά.
Στο δεύτερο επίπεδο ομαδικής εργασίας («Τι μαθαίνουμε με τις συμμαχίες;»), η ομάδα θα αναλογιστεί το είδος της γνώσης που επιτρέπουν οι συμμαχίες. Η γνώση είναι κάτι που γίνεται εφικτό μόνο χάρη στις μερικές συνδέσεις που παράγουν εντοπισμένη γνώση, μια γνώση που συλλογικοποιείται και βρίσκεται σε δεδομένο χρόνο και τόπο. Οι συμμαχίες στις οποίες αναφερόμαστε αναζητούν έναν οριζόντιο τρόπο να γίνονται τα πράγματα. Βασίζονται στον σεβασμό, στη δημιουργία και τη διατήρηση σχέσεων αμοιβαίας υποστήριξης με την πάροδο του χρόνου. Οι συμμαχίες μας διδάσκουν να εργαζόμαστε με βάση το σεβασμό, να αντιμετωπίζουμε και να εκτιμούμε τις ταλαιπωρίες και τις εντάσεις που συνεπάγεται η οικοδόμηση ενός κοινού μετώπου. Ωστόσο, οι συμμαχίες είναι επίσης πεπερασμένες. Δηλαδή, δεν πρέπει να τις ουσιαστικοποιούμε και να τις ρομαντικοποιούμε, αλλά μάλλον να δημιουργήσουμε μια πρακτική ακρόασης και αναθεώρησης σε σχέση με θέματα για τα οποία ενδιαφερόμαστε από κοινού.
Τέλος, το τρίτο επίπεδο («Στρατηγικές συμμαχίες και πιθανά μέλλοντα») θα έχει ως στόχο να εργαστεί πάνω στην πολιτική και σκόπιμη διάσταση που έχουν οι συμμαχίες. Αρχικά αυτό μπορεί να αναφέρεται στο πόσο σκόπιμες και στρατηγικές είναι οι συμμαχίες. Ένα παράδειγμα αυτού είναι η οικοδόμηση πολιτικών ταυτοτήτων, που σχηματίζονται μέσω συμμαχιών ομάδων ενωμένων πάνω στην έννοια της διαφοράς, της δαφορετικότητας. Παράλληλα, η οικοδόμηση συμμαχιών παραπέμπει στην οικοδόμηση ενός συγκεκριμένου πολιτικού ορίζοντα, προσφέροντας και μυθοπλασίες για τους κόσμους που θα θέλαμε να οικοδομήσουμε. Με βάση αυτό, σε αυτό το τελευταίο επίπεδο του εργαστηρίου οι μικρές ομάδες θα προσπαθήσουν να διαμορφώσουν ένα προσχέδιο συγκεκριμένων προτάσεων για συμμαχίες που μπορούν να βοηθήσουν στην οικοδόμηση ενός πιο αντιρατσιστικού πανεπιστημίου.
Μετά από αυτές τις τρεις συζητήσεις εργασίας σε μικρές ομάδες, οι συμμετέχοντες θα επιστρέψουν στη μεγάλη ομάδα. Σε αυτό το σημείο, οι διαμεσολαβητές θα έχουν συμμετάσχει στην ομαδική εργασία για άλλη μια φορά μαζί με τους φοιτητές του μαθήματος, συμβάλλοντας έτσι με την εμπειρία τους πάνω στο θέμα. Επιπλέον, θα έχουν συμβάλει, επί τόπου, στη δημιουργία πιθανών σχεδίων για συμμαχίες για τη μετατροπή του ρατσισμού εντός και εκτός του πανεπιστημίου. Με αυτόν τον τρόπο, το εργαστήριο επιδιώκει να δείξει επιτελεστικά τη σιωπηρή αξία των συμμαχιών μεταξύ διαφορετικών οργανισμών, ενώ ταυτόχρονα συμβάλλει de facto στη δημιουργία και την ενίσχυση αυτών των δεσμών.
Στόχοι
- Δημιουργία και ενίσχυση συμμαχιών μεταξύ ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και άλλων σχετικών κοινωνικών παραγόντων για την καταπολέμηση του ρατσισμού στο πανεπιστήμιο μέσω πρόσκλησης για συμμετοχή ως συνδιαμεσολαβητές του εργαστηρίου.
- Να γίνει ορατή η σημασία των συμμαχιών και των σχέσεων φροντίδας στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων και των οργανισμών.
- Να προβληματιστούν σχετικά με το πώς η συμμαχία μπορεί να είναι πηγή γνώσης μέσω της συλλογικοποίησης της γνώσης και των εντάσεων που εμπεριέχονται σε αυτήν.
- Να προβληματιστούν σχετικά με την πολιτική διάσταση των συμμαχιών και τους ορίζοντες αλλαγής που εμπεριέχονται σε αυτές.
- Να προβληματιστούν σχετικά με την αξία των συμμαχιών μέσω της εμπειρίας ανταλλαγής με οργανισμούς εκτός του ιδρύματος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Διαδικασία
Προηγούμενη εργασία: αναζήτηση κοινωνικών παραγόντων για τη δημιουργία συμμαχιών. Δείτε μερικές οδηγίες σχετικά με αυτό στο πλήρες έγγραφο BRIDGES Course, διαθέσιμο στο Εργαστήριο BRIDGES (BRIDGES Virtual Lab).
Διαδικτυακό Εργαστήριο
Η πιθανή δομή για την πραγματοποίηση του σε διαδικτυακή μορφή περιγράφεται λεπτομερώς εδώ. Προκειμένου να αποφευχθεί η κούραση της οθόνης, συνιστούμε να έχει διάρκεια όχι μεγαλύτερη από 1,5 ώρα.
Περίληψη
- Μέρος 1: Εισαγωγή: 20 λεπτά.
- Μέρος 2: Εργασία σε μικρότερες ομάδες: 40 λεπτά.
- Μέρος 3: Τελικά συμπεράσματα του εργαστηρίου: 30 λεπτά.
Μέρος 1: Εισαγωγή
20 λεπτά
- Επεξήγηση του γενικού πλαισίου της δραστηριότητας και της δομής της.
- Παρουσίαση των συνδιαμεσολαβητών που είναι μαζί μας
Μέρος 2: Εργασία σε μικρότερες ομάδες
40 λεπτά
Η τάξη χωρίζεται σε ομάδες των 3-5 ατόμων. Τουλάχιστον ένας εκπρόσωπος από την κοινωνία των πολιτών συμμετέχει σε κάθε μία από αυτές τις ομάδες ως ένα ακόμη μέλος. Περίπου 40 λεπτά αφιερώνονται στον προβληματισμό σχετικά με ορισμένες από τις ερωτήσεις που συγκεντρώθηκαν εδώ. Δεν χρειάζεται να απαντήσετε σε όλα αυτά, η παρακάτω λίστα είναι ένα πλαίσιο πόρων που μπορεί να καθοδηγήσει τη συνομιλία της ομάδας. Ο στόχος αυτού του μέρους είναι οι συμμετέχοντες να σχεδιάσουν το πώς οι συμμαχίες μπορούν να συμβάλουν στη δημιουργία ενός πιο αντιρατσιστικού πανεπιστημίου. Μπορεί να είναι χρήσιμο να διαβάσετε όλες τις καθοδηγητικές ερωτήσεις και να ξεκινήσετε από μια συγκεκριμένη εμπειρία των προσκεκλημένων διαμεσολαβητών ή άλλων συμμετεχόντων.
Καθοδηγητικές ερωτήσεις για τα επίπεδα προβληματισμού “Είμαστε ήδη φτιαγμένοι από συμμαχίες” και “Τι μαθαίνουμε με τις συμμαχίες;”
- Για την παρουσία συμμαχιών σε όλη μας τη ζωή:
- Ποιες σχέσεις μας κράτησαν ζωντανούς; Ποιες συμμαχίες ήταν σημαντικές για το πολιτικό έργο που έχουμε κάνει;
- Σχετικά με τη φροντίδα, την αλληλεξάρτηση, την αμοιβαία υποστήριξη και την αμοιβαιότητα:
- Οι ανθρώπινες σχέσεις απαιτούν φροντίδα για τη διατήρησή τους. Τι είδους φροντίδα απαιτεί η οικοδόμηση συμμαχιών; Τι εννοούμε με τον όρο αμοιβαία υποστήριξη και πώς θα μεταφραζόταν σε συμμαχία;
- Σε ένα πλαίσιο όπου γνωρίζουμε όλο και περισσότερο ότι είμαστε αλληλεξαρτώμενοι: πώς διαχειριζόμαστε τις διαφορές μας εντός των συμμαχιών για να δημιουργήσουμε αντι-ηγεμονικές απαντήσεις (αντιρατσιστικές, αντιπατριαρχικές…); Τι θα συνεπάγονταν οι πρακτικές αμοιβαιότητας σε μια συμμαχία; Θα έπρεπε να είναι αμφίδρομες ή μπορούν να κυκλοφορούν ως αλυσίδα υποστήριξης μεταξύ ομάδων, χωρίς να χρειάζεται να πηγαίνουν πέρα δώθε;
- Για το πώς η μάθηση είναι μια συλλογική προσπάθεια:
- Σκεφτείτε μια εμπειρία όπου έχετε μάθει από το να φεύγετε από τον καθημερινό σας χώρο ή έχετε συναντήσει ετερογενείς και αποκλίνουσες γνώσεις. Πείτε στην ομάδα για αυτό.
- Πώς αναγνωρίζουμε τις διαφορετικές γενεαλογίες που μας αποτελούν; Σε αυτές τις συνδέσεις διαχειρίζονται τα όρια και ο αμοιβαίος σεβασμός για τη δουλειά και τη γνώση και την εμπειρία κάθε ομάδας.
- Σχετικά με την αξία της δυσφορίας ως πηγής μάθησης:
- Ποιοι παράγοντες κάνουν μια συμμαχία να λειτουργεί ή να μην λειτουργεί; Ένας τρόπος να σκεφτείς την αξία των συμμαχιών είναι να σκεφτείς αυτές που διατηρούνται σε ένταση. Γιατί αξίζει να σωθεί αυτή η σχέση; Γιατί να διατηρήσετε αυτόν τον σύνδεσμο; Τι αξία έχουν αυτοί οι σύνδεσμοι που μας προκαλούν και αμφισβητούν τις θέσεις μας; Τι είδους γνώση μπορούμε να βρούμε στη δυσφορία;
Ερωτήσεις για το τρίτο επίπεδο “Πού μας πάνε οι συμμαχίες;”
Σε αυτό το τελευταίο μέρος, οι μικρές ομάδες θα εργαστούν για να διατυπώσουν μια συγκεκριμένη πρόταση σχετικά με το πώς οι συμμαχίες μπορούν να μας δώσουν ένα πιο αντιρατσιστικό πανεπιστήμιο.
- Ποιες πιθανές συμμαχίες μπορούν να γίνουν μεταξύ του πανεπιστημίου και άλλων κοινωνικών παραγόντων για την καταπολέμηση του ρατσισμού στο τελευταίο;
- Τι εικόνα του πανεπιστημίου μας δίνει αυτό το όραμα μέσα από συμμαχίες;
- Πώς μπορούν οι συμμαχίες να μας βοηθήσουν να δημιουργήσουμε ένα πανεπιστήμιο με μεγαλύτερη περιεκτικότητα;
Μέρος 3: Τελικά συμπεράσματα του εργαστηρίου
30 λεπτά
Οι μικρότερες ομάδες μοιράζονται τις ιδέες τους σχετικά με πιθανούς τρόπους με τους οποίους οι συμμαχίες μπορούν να μεταμορφώσουν το πανεπιστήμιο. Η παρουσία των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών χρησιμεύει ως συγκεκριμένη αναφορά στο πώς μοιάζει μια συμμαχία στον αντιρατσιστικό αγώνα, επειδή βρίσκονται στο ίδιο δωμάτιο με εμάς. Ποια είναι η αξία αυτής της κοινής δουλειάς; Πώς η εμπειρία σας προσθέτει νέες γραμμές στην αντιρατσιστική εργασία στο πανεπιστήμιο;
Άπαραίτητα υλικά
Για την πραγματοποίηση του εργαστηρίου διαδικτυακά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μια εφαρμογή τηλεδιάσκεψης που επιτρέπει την εργασία σε μικρότερες ομάδες σε ξεχωριστές αίθουσες. Παρόλο που η διαδικτυακή μέθοδος μπορεί να αλλάξει την κοινωνική δυναμική των εργαστηρίων, ανοίγει επίσης την πόρτα για να προσκαλέσουμε οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών που βρίσκονται μακριά από τα φυσικά κεντρικά γραφεία του ιδρύματος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Για την αντικατάσταση της υποστήριξης ενός μαυροπίνακα, μπορούν να χρησιμοποιηθούν διαδικτυακές πλατφόρμες όπως η εφαρμογή Miro.